İlginç bazı kelime akrabalıkları

'Kurabiye' ile 'garip' ve Euro akraba mı? Kurban ile akraba arasında bağlantı, çok karıştırılan nüfuz - nüfus kelimelerinden türeyenler hangileri, iman emniyet mi, hap tohum mudur, hz unvanının kökeni nedir?

 - 'kurb' (K-R-B, قرب ): yakın olma, yakınlık, yaklaşık
Eş kökenlileri: kurban, akraba, takriben, takribi, karabet,

- 'garib' (Ğ-R-B, غريب): yabancı, yolcu, egzotik, ayrıksı, günbatımı, batı. (Arapça fiilin ikinci anlamı 'yabancı olma, tuhaf olma) türevseldir'
Eş kökenlileri: garip, gariban, garipse-,  garaip, garabet, garp, gurbet, gureba, gurup, kurabiye, mağrip
Eski Yunanca Europē (Batı ülkesi) muhtemelen bir Sami dilinden alıntıdır

- 'nüfus' (N-F-S, نفوس): kişiler çogul. Tekili, kişi anlamındaki 'nefs'
Eş kökenlileri: nefs, nefis, nufus, nefsani, nefes, enfes, nefaset, teneffüs nefise, nefsiyat

- 'nüfuz' (N-F-Z, نفوذ): delme, içine girme, içine işleme, sözü geçme, etkili olma
Eş kökenlileri:  infaz, menfez, nüfuz, nüfuz
NOT: Telaffuzu karıştırılan iki kelimedir 'nüfus' ile 'nüfuz'. 'Bölgedeki Türk nüfusu, nüfuzunu artırıyor' cümlesinde, Türklerin bölgedeki etkiliğinin arttığını kastederiz.

- 'iman' (A-M-N, ايمان): emin olmak güvenmek
Eş kökenlileri: iman, aman, amenna, amentü, emanet, emin, emniyet, mümin, temin, amin emniyet,

- 'halef (H-L-F, خلف): irinin ardından gelen veya yerine geçen, ardıl
Eş kökenlileri:  halef, halife, hilaf, hilafet, ihtilaf, kalfa, muhalefet, muhalif, muhtelif
NOT: telaffuzu farklılarmış olsa da 'kalfa'da aynı köktentir, 'birinin yerine geçen' anlamındadır.

- 'habb' (H-B-B, حبّ): tohum, tane, tıpta hap
Eş kökenlileri:  habbe, hap, hububat

- 'huzur' (H-D-R, حضور ): hazır bulunma, mevcut olma, şimdi ve burada olma
Eş kökenlileri:  huzur, hz., hazer, hazır, hazret, ihzar, müstahzar


Kaynaklar:
Sözlerin soyağacı - Sevan Nişanyan
Misalli Büyük Türkçe Sözlük - İlhan Ayverdi
Kur'an'a Göre Esma-i Hüsna - Mustafa İslamoğlu

 

Share Share Editor: nisankumru | Posted: 2013/02/12 | Views: 5155

Comments

10 + 1 =
Ana Sayfa | Arama | İletişim

Bu site Net Diksiyon © ürünüdür. İçerdiği bilgiler, (kitap, yazılı dokuman, web sitesi vs. olarak) izin almadan yayınlanamaz.

Editor